Miêu tả và đặc điểm thực vật học cây điều - Thân, rễ, lá, hoa

Điều là giống cây ưa khí hậu nhiệt đới, thuộc họ thường xanh (cây xanh quanh năm). Cây điều có những đặc tính thực vật phổ biến như sau:

- Thân: Cây điều là loại cây than gỗ, cao khoảng 8 đến 12 mét, đường kính tán cây rộng từ 10 đến 12 mét, nơi đất tố và khí hậu thích hợp có thể cao tới 20m. Đặc điểm của thân cây điều là cành rất rộng và tán nhiều, số lượng cành sơ cấp và thứ cấp của cây điều rất nhiều. Thân cây điều thường phân cành sớm, cành điều có thể đâm ra ngay từ gốc. Theo Kumaran và công sự (1976), cây điều khi đạt đến 4 tuổi có số cành sơ cấp thay đổi từ 9 đến 30 cành và số cành thứ cấp có thể đạt từ 246 đến 412. Gỗ điều tương đối mềm, nhẹ, tỷ trọng là 0.5 (Lima 1954, Tavares 1959). Ở những nơi có ánh sáng đầy đủ, cành điều có thể phát triển tán thành các hình ô có đường kính đạt từ 12 đến 15 mét.

- Rễ: Cây điều có đặc điểm rất nổi bật là hệ thống của bộ rễ có cả rễ cọc và rễ ngang. Ở những vùng đất khô, mạch nước ngầm thấp, rễ cọc có thể đâm xuống rất sâu để hút nước, rễ cọc có thểăn sâu tới 5 mét. Rễ ngang ăn rộng tới 6 mét, hệ rễ ngang phát triển rất rộng, đường kính có thể gấp đôi đường kín tán, có chức năng tìm kiếm hút chất dinh dưỡng để nuôi cây. Do bộ rễ phát triển rất mạnh nên cây điều có thể ra hoa kết quả trong suốt mùa khô dài 5 - 6 tháng.

Tuổi cây (năm)	Rễ		Cây
Tuổi cây (năm)	Độ sâu (m)	Lan rộng (m)	Chu vi thân (m)	Chiều cao (m)	Bán kính trung bình của tán (m)
1.5	1	1.2	0.229	2	-
2.5	2	4.6	0.432	2	-
3.5	2.3	5.6	1	4.6	3.3
4.5	5	-	-	-	-
6	-	7.3	1	6.4	3.9

Nguồn: Tsakiris A. and Northwood P.J.A.,1967.

- Lá: Lá điều thường tập trung ở đầu cành, loại lá đơn thân, nguyên, mọc so le, gân hình mạng. Lá có hình thuỗn hay hình trừng ngược, đuôi lá thường hơi tròn hoặc hơi lõm, mặt trên nhẵn bóng. Khi non lá có màu xanh nhạt hoặc đỏ, khi già có màu xanh đậm, nhẵn bóng. Lá điều có chiều dài trung bình từ 6 đến 24 cm, rộng từ 4 đến 15 cm, cuống lá dài từ 1 đến 2 cm ( theo Johnson, 1973 và Kumaran et al., 1976). Ở điều kiện phát triển thuận lợi, bộ tán lá cây điều có thể phát triển rất rộng.

- Hoa: Hàng năm cây điều ra hoa vào khoảng thời gian cuối mùa mưa đến đầu mùa khô (tháng 11 đến tháng 02 năm sau) (cả hoa đực và hoa lưỡng tính cùng lúc trổ hoa). Hoa điều thường trổ ở đầu cành và theo từng chùm hình chùy, dài trung bình từ 14 đến 21 cm và có từ 200 tới 1600 hoa (Damodaran et al ., 1966). Thời gian cây trổ hoa thường kéo dài trung bình 85.2 ngày qua 3 pha rõ rệt, pha đực thứ nhất kéo dài 2.4 ngày, có tới 19 tới 100% là hoa đực, tiếp theo là pha hỗn hợp kéo dài 69.4 ngày với từ 0 tới 60% là hoa đực và từ 0 đến 20% là hoa lưỡng tính, và cuối cùng là pha đực thứ hai kéo dài 13 ngày với từ 0 tới 6.7% là hoa đực (Pavithran và Ravindranathan, 1974). Nhìn chung trong 1 chùm hoa, học đực có thể chiếm tới 96% (Ras và Hassan, 1957) và hoa lưỡng tính thay đổi từ 0.45 tới 24.9% (Damodaran et al., 1965).Theo Bigger (1960), tỷ lệ hoa lưỡng tính và hoa đực trung bình là 1:6 và số hoa lưỡng tính đạu quả cho tới chín chỉ khoảng 10.2%. Bao hoa có 5 cánh đều nhau, các nhị đực thẳng đúng trong đó chỉ có một đến hai nhị lớn là hữu thụ, còn các nhị khác đều bất thụ. Nhụy cái là bầu đơn 1 ô. Trong khi hoa lưỡng tính có nhụy lớn thì nhụy cái thường thui đi ở hoa đực. Nhị đực lớn lớn thường thấp hơn vòi nhụy nên sự thụ phấn bị hạn chế.

Hoa điều có tập tính nở từ sáng sớm, sau đó đến trưa thì héo dần và thường chỉ có 5 đến 6 hoa nở một ngày trong một chùm hoa. Quá trình tự thụ phấn của hoa điều diễn ra nhờ vào côn trùng và gió. Hoa điều có khả năng tự thụ phấn đạt tỷ lệ tương đối cao vào những giờ nóng trong ngày. Hoa điều có nhược điểm là rất nhạy cảm với mưa gió. Chính vì vậy mà quá trình nở hoa và thụ phấn của hoa điều bị ảnh hưởng rất nhiều khi gặp mưa gió lớn hay những cơn mưa trái mùa.

Xem thêm:

Hình thái học của hoa điều – Sự thụ phấn và đậu quả của cây điều

Quả điều và hạt điều – Miêu tả và đặc điểm thực vật học

Xem thêm: Nguyên liệu của ngành điều Việt Nam – Hạt điều trong nước

Miêu Tả Và Đặc Điểm Thực Vật Học Cây Điều - Thân, Rễ, Lá, Hoa

Bạn Có Thể Tìm Mua Hạt Điều Ở Đâu?

Yếu Tố Nội Tại Ảnh Hưởng Đến Giá Hạt Điều Nguyên Liệu Tại Việt Nam

So Sánh Hạt Điều Việt Nam So Với Hạt Điều Nhập Khẩu (Hạt Điều Nước Ngoài)

Hạt Điều Tươi Được Bán Ở Đâu? Mua Hạt Điều Tươi Pagacas Như Thế Nào?

Cách Nấu Gà Xào Hạt Điều – Cách 2 Quy trình sản xuất hạt điều

Quy trình sản xuất tại Pagacas – Hạt điều rang muối, hạt điều nguyên vị, hạt điều tẩm vị

Quá trình phát triển của công nghệ hạt điều – Tự động hóa